Karbon kredisi, atmosferdeki sera gazlarının emisyonunu azaltmaya yardımcı olan finansal araçların arasında yer almasıyla birlikte bir ton CO2’yi temsil eder. Karbon kredisi, yutak alanlarının çoğaltılması, karbon direk yakalama sistemleri gibi atmosferdeki karbonu tutan veya yenilenebilir enerji projeleri gibi karbon emisyonlarının azaltılmasına yönelik projeler ile üretilmektedir.
Gönüllü Karbon Ofset Kredileri, hükümetlerin veya işletmelerin karbon emisyonlarını önlemek amacıyla gönüllü olarak yürüttükleri projelerden elde ettikleri kredilerdir. Gönüllü Karbon Piyasası’nda işlem gören bu krediler, karbon ayak izinin çevreye verdiği zararı karşılamak adına hükümetler ve işletmeler tarafından yasal bir zorunluluk olmaksızın satın alınabilir. Genellikle ormansızlaşma, yenilenebilir enerji kaynaklarına kullanımı gibi projeler gönüllü kredi üreten projelerdir.
Zorunlu Karbon Kredileri, ulusal ya da uluslararası yasal düzenlemelere uyum sağlamak amacıyla satın alınan kredilerdir. Hükümetlerin belirlediği emisyon sınırlarına uyabilmek için şirketler arasında takas edilebilmektedirler. 2005 yılında kurulan Avrupa Birliği Emisyon Ticareti Sistemi (EU ETS) bu kredilerin kullanılabileceği programlara örnek gösterilebilmektedir.
Karbon Kredisi Nasıl Alınır?
Karbon Kredileri satın alınması süreçleri uluslararası karbon piyasaları ve gönüllü karbon borsaları aracılığıyla kolaylıkla gerçekleştirilmektedir. Dünyada üzerinde en çok tercih edilen başlıca platformlar arasında Gold Standard, Verra ve Carbon Trade Exchange (CTX) öne çıkarken, Türkiye’de ise CASEM tarafından kurulan Karbon Sepeti platformu ilk yerli karbon kredisi alım-satım platformu olarak faaliyet göstermektedir. Karbon kredisi alma süreçleri ilk olarak, işletmelerin kurumsal karbon emisyonlarının hesaplaması ile başlamaktadır. Akabinde dengelemek (ofsetlemek) için ihtiyaç duydukları karbon kredisi miktarı belirlemeli ve yetkili platformlarda şirket olarak hesap oluşturulmalıdır. İşletmelerin tercih edeceği projeye (yenilebilir enerji, enerji verimliliği, ormanlaştırma vb.) göre ve tercih edecekleri proje yılına göre krediler adet veya ton bazında sepetlerine eklenebilir ve ödeme banka havalesi ya da kredi kartı ile yapılarak satın alınabilmektedir. Ödeme işleminin ardından sertifikalar alıcıya elektronik ortamda firma bilgileri, kredi türü, kredi yılı ve kredi miktarı gibi bilgiler ile iletilerek karbon emisyonlarını ofsetlemede kullanılabilmektedir. Sürecin tamamlanması ile kullanılan karbon kredileri emekli edilerek tekrar kullanılmayacak hale gelmektedir.
Karbon Kredisi Kimler Tarafından Satın Alınabilir?
Karbon kredisi satın almak, işletmelerin ve bireylerin çevresel sorumluluklarını yerine getirmeleri için kullanabilecekleri bir yöntemdir. Bu sayede şirketler, faaliyetlerinden kaynaklanan karbon emisyonlarını dengeleme ve global ölçekte uygulanan karbon azaltım projelerine destek olmaktadır. Karbon kredileri, yalnızca büyük ölçekli firmaları kapsamamakla birlikte sürdürülebilirlik süreçleri doğrultusunda ilerlemek isteyen KOBİ ler ve çevre bilincine sahip bireyler tarafından da tercih edilmektedir. Böylece karbon kredisi edinmek, hem iklim değişikliğiyle mücadelede destekçi olurken hem de kurum ve kişilerin sürdürülebilirlik bakış açıları ve farkındalıklarını güçlendirir.
